307)yüzleşmenin görseldili-özcan yaman-evrensel-24 nisan 2015

Yüzleşmenin görsel dili…

Yol yapmak için işçiye ihtiyaç vardır. Bitlis yol inşaatında zorla çalıştırılan Ermenilere erkek kadın demeden işlerinin bittiği infazlarla bildirilmiş. Bu gün o yollardan geçerken altında yatan insanları unutma! 

“Fotoğraf, dünyanın her köşesinde anlaşılan tek ‘dil’dir ve bütün ülkelerle kültürler arasında köprü kurarak insanlık ailesini birbirine bağlar. Siyasal etkilerden bağımsız olarak -insanların özgür yaşadıkları yerlerde- fotoğraf hayatı ve olayları doğrulukla yansıtır, başkalarının umutlarıyla çaresizliklerini paylaşmamıza imkân tanır, siyasal ve toplumsal koşulları aydınlatır. Böylece, insan türünün insani ve insani-olmayan yönlerinin canlı şahitleri haline geliriz...”
(Helmut Gernsheim, Creative Photography, 1962)

Dünyanın dört bir yanında yaşanan Jenosid uygulama ve suçları; “millî, Irkî veya dînî bir gruba karşı işlenilen ve o toplumu ortadan kaldırmaya yönelik saldırı ve öldürmeler”… son olarak Ezidi halkına karşı İşid çetelerinin yaptığı katliam ve yerlerinden sürmeler günümüzün modern dünyasında hala hızıyla sürmektedir. Soykırımlarla mücadele ve yüzleşme günümüzün başta gelen insanlık onuruna sahip çıkmanın bir zorunluluğudur. Türkiye’de bu soykırım gerçekliğinden azade değildir. Resmi tarihi sorgulatmak ve yüzleşmeyi sağlamak önümüzde duran bir görevdir. 

Fotoğrafçıların, yani tarihi görüntülerle kaydedicilerin tanıklığı 100 yıllık inkarla yüzleşmenin ve sorumluların cezalandırılması yolundaki görevleridir. 1915’ten 2015’e Ermeni soykırımının 100 yılı bu yüzleşmenin tarihi olarak yerini ‘barış ve kardeşliğe’ dönüştüreceği gelecek bir yüzyıla umut açması için bu fotoğrafları okuyalım… O zaman bu günü anlamak adına bir göz atalım geçmişe…

Hrant Dink’in 19 ocak 2008 yılında Agos gazetesi önünde katledilmesini gösteren Nihat Karadağ’ın çektiği bu fotoğraf bende –ve bir çok insanda- duygularımızı gerçeklikle yüzleşmeye çağırdı. Yalnızca acıma değil aynı zamanda isyan duygularımızın da ayaklanmasını sağladı.

Ne kadar tanıdık bir fotoğraf değil mi? Suç aletleriyle sergilenen Ermeni’ler. Bir yanda Ermeni halkına karşı katliam ve sürgünler başlamış, buna karşı örgütlenenler suç aletleriyle ifşa ediliyorlar?) (foto:2)
Kaynak:I. Dünya Savaşı Adapazarı Ermeni komitesi Ermeni direniş üyeleri Osmanlı arşivleri Sayfa: “68” belgelerden gizliliği koleksiyonunda “arşiv belgeleri 1914-1918 V.1 Ermeni faaliyetleri” bölümünde. 

Bu fotoğraf Nazi Almanya’sında çakilmiş ‘katil ve kurbanlarının’ değil, 1920 Türkiyesi’nin Erzincan’ın da çekilmiş bir fotoğraftır. : Kurbanlar (Bishop Sımbat Saatetjan (solda) ve Protestan Ermeniler başkanı) ve katillerinin kimlikleri… (Foto: 3)
Kaynak: Hajkakan tscharderu pastaturtere (Ermenilerin tedavisi,..). Mas 1 (Bölüm 1), 1920 yılında K. Polis (Konstantin Opel), S.143

 Gördüklerimiz bir karpuz sergisi değil, suçları köylerini korumaya çalışan Ermeni liderlerin halka korku salmak için kafalarının kesilerek sergilenişidir. Bu gün İşid terörünün yaptığını 100 yıl önce gerçekleştirenlerin dikkatlerine… Yer İran, tarih 26 ekim 1898 Osmanlı terörü 1915’in ön hazırlığını yaparken (Foto: 4) 

Kaynak: http://www.aga-online.org/aboutus/index.php?locale=tr “Droschak”, 1899/01/31, s 5

 

Kaynak : http://www.aga-online.org/aboutus/index.php?locale=tr Al’bom ‘’ armjan’- bezencev ‘’. Tiflis (1918)

 20 sosyalist Ermeni sürgün yolunda değil, Beyazıt Meydanı’nda idam edilerek katledildi. Mahkeme salonunda devletin katliamcı zihniyetini yargıladıktan sonra, ölüme aldırış etmeden başları dik ve “Yaşasın Sosyalizm” sloganları ile idam sehpasına çıktılar. Sosyal Demokrat Hınçak Partisi MK üyesi Paramaz’ın mahkeme başkanına söylediği sözler; “Siz ülkemizi bundan altı yüz yıl önce bizden koparmaya çalışıp, işgal ettiniz. Halkımızı sürekli olarak katliamlar yoluyla imha etmeye çalıştınız ve şimdi de tüm Osmanlı vatanını bir Türkiye’ye dönüştürme çabası içerisindesiniz. Ancak siz bunu yaparken suçlu görülmüyorsunuz da aynı şeyi yapmaya kalkışıp, tarihsel hakkımızı yeniden elde etme amacı için biz mi suç işlemiş sayılıyoruz yani” diyerek onurlu duruşlarını sergileyen Ermeni devrimciler idam edilmişlerdir. Bu idamlar Adana’da ve bir çok ilde gerçekleştirilmiştir. 

Kaynak: 1-: http://www.aga-online.org/aboutus/index.php?locale=tr 2-http://www.etha.com.tr/Haber/2014/04/22/guncel/ermeni-sosyalistlerin-daragacindaki-son-sozleri/

Ermeni halkını yerlerinden edip, infazlar, katliamlar yaşatanlar, Öksüz ve yetim bıraktırılan kızları  Halide Edip’le asimilasyon programlarını denemesi hangi insanlığa sığar?... Halide Edip (x işaretli), zorla Müslümanlaştırılmış Ermeni yetim kızlarla 

Kaynak: http://www.aga-online.org/aboutus/index.php?locale=tr -Türk Armenocide 1965

“…Fotoğraflar bize kanıt teşkil ederler. Hakkında bir şey işitip de şüpheyle karşıladığımız bir şey, onun bir fotoğrafı bize gösterildiğinde kanıtlanmış sayılır. Fotoğraf makinesinin faydalı olarak kullanıldığı alanlardan birisi, yaptığı kayıtla suçlayıcı bir nitelik taşımasıdır…” Susan sontag ‘Fotoğraf üzerine…’
Fotoğraflar, zihnimizi zorlar. Yaşananlarla yaşanacak olanları anımsatır. Soykırım fotoğrafları biraz detaya inilince hep birbirlerine benzer Ermeni halkına uygulanan Jenosid fotoğraflarının detaylarında dünyanın diğer uçlarında olan yaşanmışlıkları görürüz. Kiminde Nazi toplama kamplarını kiminde afrikanın herhangi bir noktasından Ruanda’da somali’de açlıkla inançlarla uygulanan soykırımlara toplu katliamları tanık oluyoruz. Dünya bu adaletsizlikleri yaşamaya devam ettikçe fotoğraflarda bu gerçekleri yansıtmay sürdüreceklerdir. Oysa ki bu görüntülerin zihnimizden çıkması adaletli bir dünyanın kurulmasıyla mümkün olacaktır. 

ft-özcan yaman